DOGE en Musk: Slimme Besparing of Gevaarlijk Experiment?

De Department of Government Efficiency, beter bekend als DOGE, is in 2025 gelanceerd onder leiding van Elon Musk. Het idee is simpel: de Amerikaanse overheid efficiënter maken door te snijden in kosten, bureaucratie en overbodige regels. Musk, de man achter Tesla en SpaceX, belooft miljarden dollars te besparen. Wie wil dat nou niet? Een overheid die minder geld verspilt, klinkt als een droom. Maar als je verder kijkt, komen er barsten in het verhaal. Is dit echt een slimme manier om te besparen, of spelen we met vuur? Laten we dit stap voor stap uitpluizen.

Wat Belooft DOGE Precies?

Het plan van DOGE is ambitieus. Musk en zijn team zeggen dat ze de overheid willen “opschonen”. Ze hebben al leases van overheidsgebouwen opgezegd, banen geschrapt en hele programma’s onder de loep genomen. Op hun website claimen ze dat dit al honderden miljoenen dollars heeft opgeleverd in een paar maanden. Dat klinkt indrukwekkend, maar hoe echt is het? Kranten zoals The New York Times hebben ontdekt dat DOGE soms overdrijft. Ze roepen een succes, maar als het niet blijkt te kloppen, passen ze stiekem hun cijfers aan. Bijvoorbeeld: eerst zeiden ze dat een gebouw sluiten 50 miljoen bespaarde, later werd dat 20 miljoen. Dat maakt je wantrouwig. Als de basis al wankel is, hoe serieus moeten we dit dan nemen?

Elon Musk: Slim of Roekeloos?

Elon Musk is een naam die iedereen kent. Hij heeft Tesla groot gemaakt en met SpaceX raketten de lucht in gestuurd. Een slimme kerel, geen twijfel. Maar zijn aanpak is vaak een chaos. Kijk naar Twitter in 2022: na de overname ontsloeg hij duizenden mensen, veranderde hij alles in een paar weken en nam hij risico’s die niet iedereen snapte. Dat kan bij een bedrijf – het is zijn geld, zijn regels. Maar een overheid is een ander beest. Die moet stabiel zijn, niet alleen maar snel en goedkoop. Toch lijkt Musk met DOGE dezelfde botte bijl te gebruiken. Duizenden banen verdwijnen, programma’s zoals USAID – dat wereldwijd hulp biedt – worden deels geschrapt. Een rechter noemde dat zelfs ongrondwettelijk, omdat het Congres daar niet mee akkoord ging. Wat blijft er over als hij zo doorgaat? Een kale overheid die niet meer kan doen wat nodig is?

Grote Risico’s in het Spel

De gevaren van DOGE zijn niet klein. Cybersecurity-experts waarschuwen dat snijden in defensieprojecten, zoals bij Homeland Security, de VS kwetsbaar maakt. Stel je voor: minder geld voor digitale beveiliging terwijl landen als China en Rusland meekijken. Die wachten echt niet netjes af. Een voorbeeld: een programma om cyberaanvallen te stoppen werd met 30% gekort. Experts zeggen dat dit een open deur is voor hackers. En dan is er Musk’s liefde voor AI. Hij wil computers banen laten overnemen, zoals het verwerken van uitkeringen. Klinkt modern, maar wat als die systemen crashen? Geen sociale zekerheid meer, geen hulp bij rampen – dat zijn geen kleine foutjes, dat zijn drama’s. Een tech-expert noemde het in Wired “een heel slecht idee”. Wie betaalt de prijs als het misgaat? Niet Musk, maar de mensen die afhankelijk zijn van die systemen.

Een Overheid Is Meer dan Geld

Musk heeft het vaak over efficiëntie, maar lijkt minder te snappen wat een overheid echt moet doen. Het gaat niet alleen om geld besparen. Een overheid zorgt voor veiligheid, onderwijs, zorg en steun aan wie het moeilijk heeft. Als je te veel snijdt, houd je een goedkope machine over, geen samenleving. Neem de kritiek van economen: zij zeggen dat DOGE te veel kijkt naar korte klappen en te weinig naar de lange termijn. Een voorbeeld is het schrappen van subsidies voor kleine boeren. Dat bespaart nu geld, maar wat als die boeren stoppen en voedselprijzen stijgen? Een overheid is geen start-up die je even op z’n kop zet en dan doorgaat naar het volgende project. Dit gaat om miljoenen levens, niet om een hippe app.

Wat Zeggen Anderen?

Niet iedereen is enthousiast over DOGE. Vakbonden protesteren omdat banen verdwijnen zonder goed plan. Een ambtenaar uit Washington vertelde aan CNN dat zijn afdeling nu met de helft van het personeel werkt, maar dezelfde taken moet doen. “Het is niet efficiënter, het is onmogelijk,” zei hij. Ook hulporganisaties zijn boos. Door cuts bij USAID kunnen ze minder doen in crisisgebieden zoals Haïti. Een directeur daar zei: “Dit bespaart misschien geld, maar kost levens.” Zelfs sommige politici, zoals senator Elizabeth Warren, noemen DOGE een “gevaarlijke machtsgreep” van Musk. Ze vragen zich af: wie controleert hem eigenlijk?

Tijd voor een Pas op de Plaats

Begrijp me niet verkeerd: niemand is tegen een overheid die slimmer werkt. Als er verspilling is, moet dat aangepakt worden. Maar het moet wel doordacht gebeuren, met een visie. DOGE en Musk lijken vooral haast te hebben. Ze snijden eerst en denken dan pas na. Dat voelt als een experiment, geen plan. Wat als het misgaat? Wat als de besparingen leiden tot gaten die niet meer te dichten zijn? Denk aan een huis: je kunt best bezuinigen op verf, maar als je het dak sloopt, heb je een probleem. Haastige spoed is zelden goed, zegt het spreekwoord. Dit project roept meer vragen op dan antwoorden. Misschien is het tijd om even stil te staan en te kijken wat we echt aan het doen zijn. Want een overheid is te belangrijk om mee te gokken.