Pensioenpaniek bij NSC: Vernietigende kritiek op plan splijt kabinet

Het pensioenvoorstel van Nieuw Sociaal Contract (NSC), geïntroduceerd door Kamerlid Agnes Joseph, zorgt voor veel discussie. Het voorstel, dat bedoeld is om deelnemers van pensioenfondsen meer inspraak te geven, ligt zwaar onder vuur vanuit diverse politieke hoeken en maatschappelijke organisaties. De VVD spreekt zelfs van slecht bestuur. Dit artikel onderzoekt uitgebreid waarom het pensioenvoorstel zo kritisch ontvangen wordt.

Achtergrond van het pensioenvoorstel

Het Nederlandse pensioenstelsel staat al jaren onder druk. Na lange onderhandelingen trad in 2022 de nieuwe pensioenwet in werking. Dit nieuwe stelsel vervangt het collectieve pensioen door een individueel systeem met persoonlijke pensioenpotjes. Hierdoor zouden mensen meer inzicht krijgen in hun eigen pensioen en zou het pensioenstelsel duurzamer worden.

NSC en BBB hebben hier echter bedenkingen bij en vinden dat deelnemers zelf moeten kunnen beslissen over hun overstap. Daarom stelden zij een systeem voor waarin deelnemers via een referendum inspraak hebben over de transitie van hun fonds naar het nieuwe stelsel.

Het oorspronkelijke voorstel van NSC

Het eerste voorstel hield in dat pensioenfondsen een referendum moeten organiseren onder hun deelnemers. Als minimaal 30% van de deelnemers meedoet en meer dan de helft tegen stemt, zou het pensioenfonds niet mogen overstappen naar het nieuwe stelsel. Volgens NSC zou dit ervoor zorgen dat deelnemers meer controle krijgen over hun pensioenopbouw.

Dit voorstel leidde echter tot felle reacties vanuit diverse hoeken. Critici vonden het onpraktisch en schadelijk voor de solidariteit binnen pensioenfondsen. Vooral werd benadrukt dat het voorstel grote onzekerheid creëert en de overgang naar het nieuwe stelsel ernstig vertraagt.

Vernietigende kritiek van de Raad van State

De Raad van State gaf een zeer negatief advies over het oorspronkelijke voorstel. Zij stelden dat het voorstel onvoldoende was doordacht en ernstige problemen kon veroorzaken. Zo zou het voorstel juridische onzekerheid en organisatorische chaos veroorzaken. Daarnaast zou het risico bestaan dat deelnemers uiteindelijk met lagere pensioenen te maken krijgen door vertraging en extra kosten.

NSC komt met aangepast voorstel

Vanwege deze kritiek heeft NSC haar oorspronkelijke voorstel aangepast. In plaats van referenda per fonds stelde NSC voor dat individuele deelnemers bezwaar kunnen maken tegen de overstap. Dit betekent dat deelnemers kunnen kiezen om met hun bestaande rechten in het oude stelsel te blijven, terwijl toekomstige opbouw wel volgens het nieuwe systeem verloopt.

Hoewel dit een verbetering lijkt, blijft er sterke kritiek bestaan. Ook dit aangepaste voorstel brengt veel praktische en administratieve problemen met zich mee. Volgens deskundigen verhoogt dit de complexiteit van het pensioenstelsel enorm en leidt het tot hoge administratieve lasten en kosten.

Kritiek vanuit de politiek

De VVD reageerde zeer kritisch op het pensioenvoorstel van NSC. VVD-Kamerlid Thierry Aartsen sprak openlijk van slecht bestuur en noemde het voorstel "zeer onverstandig". Hij benadrukte dat het nieuwe pensioenstelsel na jarenlange onderhandelingen tussen werkgevers, vakbonden en overheid tot stand kwam. Volgens hem zorgt dit voorstel vooral voor onzekerheid en chaos.

Ook binnen het kabinet klinkt stevige kritiek. Opmerkelijk genoeg keerde minister van Sociale Zaken Eddy van Hijum (NSC) zich openlijk tegen het voorstel van zijn eigen partij. Hij stelde dat dit plan leidt tot vertraging, hogere kosten en juridische onzekerheid, en noemde het voorstel daarom "ongewenst".

Reactie van pensioenfondsen en vakbonden

De Pensioenfederatie reageerde fel en noemde het voorstel van NSC "onbehoorlijk bestuur". De federatie benadrukte dat de solidariteit binnen het pensioenstelsel ernstig in gevaar komt als deelnemers individueel bezwaar kunnen maken tegen de overgang. Dit zou namelijk leiden tot een ingewikkeld en kostbaar administratief systeem.

Vakbonden en werkgeversorganisaties delen deze kritiek. Zij stellen dat dit plan leidt tot extra kosten die uiteindelijk ten koste gaan van de pensioenen zelf. Bovendien wijzen ze op de risico’s van langdurige juridische procedures die pensioenfondsen verlammen.

Praktische en financiële gevolgen van het voorstel

Volgens deskundigen heeft het voorstel aanzienlijke negatieve gevolgen voor de uitvoering van pensioenen. Het voorstel creëert namelijk twee pensioenstelsels naast elkaar, wat de uitvoering complexer maakt. Pensioenfondsen zouden hierdoor gedwongen worden om dubbel administratie te voeren, wat leidt tot hogere uitvoeringskosten. Deze kosten worden uiteindelijk doorberekend aan deelnemers.

Daarnaast leidt de onzekerheid rondom het voorstel tot vertraging bij pensioenfondsen die juist bezig zijn met een zorgvuldige transitie naar het nieuwe systeem. Dit brengt het risico met zich mee dat deelnemers uiteindelijk minder pensioen overhouden door vertraging en administratieve lasten.

Politieke verdeeldheid en bestuurlijke chaos

De hele kwestie rondom het pensioenvoorstel laat ook zien hoe verdeeld de coalitie momenteel is. Binnen het kabinet is duidelijk spanning zichtbaar tussen NSC en haar coalitiepartners. Dit versterkt het beeld van bestuurlijke chaos en gebrek aan regie binnen de regering.

Het feit dat minister Van Hijum van NSC zich openlijk tegen het voorstel van zijn eigen partij keert, geeft bovendien aan hoe slecht het voorstel binnen de regering zelf ligt. Politieke waarnemers noemen dit een teken van slecht leiderschap binnen NSC en een gebrek aan bestuurlijke visie.

Conclusie

Het pensioenvoorstel van NSC lijkt op het eerste gezicht bedoeld om deelnemers meer inspraak te geven. Echter, in de praktijk zorgt het voorstel vooral voor bestuurlijke chaos, hogere kosten en onzekerheid onder pensioenfondsen en deelnemers. De scherpe kritiek van zowel de Raad van State als coalitiepartners, pensioenfondsen, werkgevers en vakbonden laat zien dat dit voorstel onvoldoende doordacht is en eerder schadelijk dan nuttig.

Het is daarom essentieel dat NSC teruggaat naar de tekentafel en met een beter uitgewerkt plan komt dat daadwerkelijk rekening houdt met de belangen van deelnemers, zonder het hele pensioenstelsel op losse schroeven te zetten. De regering en NSC moeten hun verantwoordelijkheid nemen en zorgen voor duidelijkheid en stabiliteit voor alle pensioendeelnemers.